6. Prediker 1: 5 - 8 Een eeuwig durende cirkel

Het hele gedicht hoort bij elkaar, vind ik. Ik kan het niet maken om slechts de regels die we nu aan de orde stellen hier te citeren. Dus ik zet het gedicht in zijn geheel weer hier neer. Lees de verzen 5 - 8 met extra aandacht, want daar gaat het deze keer over:

2. Een en al vluchtigheid, zegt Prediker,
een en al vluchtigheid, alles is even vluchtig.
3. Welk voordeel heeft de mens van al zijn zwoegen
waarmee hij zwoegt onder de zon?
4. De ene generatie gaat en de andere generatie komt,
maar de aarde blijft voor eeuwig staan.

De wijze dichter. Pixabay.com

5. De zon gaat op, de zon gaat onder,
en zij hijgt naar haar plaats, waar zij opging.
6. De wind gaat naar het zuiden
en draait naar het noorden.
Al draaiend en draaiend
gaat de wind,
en al draaiend
keert de wind weer terug.
7. Alle rivieren gaan naar de zee,
toch raakt de zee niet vol.
Naar de plaats vanwaar de rivieren kwamen,
daarheen keren zij terug,
om vandaar weer te gaan stromen.
8. Alle dingen zijn zo vermoeiend,
dat niemand het kan uitspreken.
Het oog wordt niet verzadigd van zien,
het oor wordt niet vol van horen.

9. Wat er geweest is, dat zal er weer zijn.
Wat er plaatsvindt, dat zal weer plaatsvinden.
Er is niets nieuws onder de zon.
10. Is er iets waarvan men kan zeggen:
Kijk eens, dat is nieuw?
In de eeuwen die voor ons geweest zijn,
is het er al geweest.
11. Er is geen herinnering aan de vroegere dingen.
Ook aan latere dingen, die nog komen,
zal geen herinnering zijn
bij hen die daarna komen.

In vs. 4 wordt in de woorden generatie gaat en generatie komt het thema van steeds zich herhalende dingen ingezet. In de volgende verzen komt dat terug:

Vs 5. De zon gaat op, de zon gaat onder,
en zij hijgt naar haar plaats, waar zij opging.

Een steeds doorgaande beweging dus. Door de zon te laten 'hijgen naar haar plaats waar zij opging' legt Prediker er iets van vermoeidheid in, alsof de zon er zelf ook moe van wordt.

Vs 6. Met de wind is het al net als met de zon; een eindeloze cirkelbeweging. Naar het zuiden, naar het noorden,

Al draaiend en draaiend
gaat de wind,
en al draaiend
keert de wind weer terug.

Vs. 7 Ook dit vers beschrijft een altijd maar doorgaand proces. Sommige vertalingen hebben in de tweede helft van het vers iets in de trant van 'altijd maar weer stromen de rivieren naar de zee'. (KV, Luther) Andere vertalingen (SV, NBV, HSV) hebben iets over 'het terugkeren van de wateren naar waar ze vandaan kwamen'. In de woorden van de HSV:

Naar de plaats vanwaar de rivieren kwamen,
daarheen keren zij terug, om vandaar weer te gaan
stromen.

Het doet me denken aan wat ik op de middelbare school leerde over de kringloop van het water: naar zee stromen, verdampen, als regen, hagel of sneeuw weer op de aarde neervallen en ... opnieuw gaan stromen naar de zee. Als ik in de Studiebijbel naar de letterlijke vertaling kijk, dan denk ik dat deze 'kringloop-vertaling' de beste is, maar hoe het ook zij:

Alle rivieren gaan naar de zee,
toch raakt de zee niet vol.


Vs. 8. Alle dingen zijn zo vermoeiend,
dat niemand het kan uitspreken.
Het oog wordt niet verzadigd van zien,
het oor wordt niet vol van horen.

Alle dingen zijn al die dingen die vs. 4 tot en met 7 noemt, de altijd voortdurende cirkelbeweging. Alles is voortdurend in beweging maar in feite blijft toch alles hetzelfde. Daarvan zegt Prediker:

Alle dingen zijn zo vermoeiend,
dat niemand het kan uitspreken.

Onuitsprekelijk vermoeiend dus, voor de mensen. Alles is voortdurend in beweging, altijd is er wel weer iets 'nieuws' om te zien voor het menselijk oog. Altijd hoor je wel weer iets 'nieuws' wat je aandacht trekt:

Het oog wordt niet verzadigd van zien,
het oor wordt niet vol van horen.

Wie weet is dat in onze tijd nog wel sterker het geval dan in Predikers tijd. Nieuwe boeken, een nieuwe president in Amerika, een nieuwe auto op elektriciteit of zelfs op waterstof in plaats van brandstof, de nieuwste i-phone, een nieuw type flatscreentelevisie, een nieuwe film, de zelfrijdende auto ...

Het oog wordt niet verzadigd van zien
het oor wordt niet vol van horen

Maar hoe nieuw is het eigenlijk? Daarover de volgende keer in de verzen 9 tot en met 10.

Reacties

Een reactie posten

Populaire posts van deze blog

2. Wie is de schrijver van Prediker?

Afbeelding
Wie is Prediker? Dat is glashelder, zeggen sommigen, dat is Salomo. Dat blijkt al uit het allereerste vers: De woorden van Prediker, de zoon van David, koning in Jeruzalem . En in vers 12 staat nog eens: Ik, Prediker, was koning over Israël in Jeruzalem . En toch zijn er een paar merkwaardige dingen: Prediker is in de eerste verzen van hoofdstuk 1 niet zélf aan het woord, maar er wordt óver hem gesproken, in de derde persoon dus. Pas in vers 12 neemt Prediker duidelijk zélf het woord: Ik, Prediker, was koning over Israël ...  En Prediker noemt nergens (!) in het hele boek zijn naam. Dat is heel anders in de het Bijbelboek Spreuken: daar wordt de naam  Salomo niet alleen aan het begin genoemd, maar ook in hoofdstuk 10. Vervolgens wordt in hoofdstuk 25 van het spreukenboek vermeld, dat de daar volgende spreuken van Salomo zijn, en er wordt specifiek bij gezegd dat het vanaf dit punt spreuken betreft die 'de mannen van Hizkia, de koning van Juda, hebben overgeschreven'. ...
Meer lezen

55. Prediker 12: 2-8 ... voordat de kwade dagen komen (deel 2)

Afbeelding
Het is misschien voor de goede lezer overbodig, maar voor de zekerheid herhaal ik hier toch maar even, dat we bezig zijn met het kijken naar een enorm lange zin: de zin die begint in Prediker 12:1 en eindigt met Prediker 12: 7. Ik herhaal hier ook - met iets andere woorden - het overzicht in drie delen van de vorige keer: Denk aan uw Schepper voordat ... (vers 1) u ouder wordt en uw lichaam hoe langer hoe meer aftakelt ... (vers 2-6 in beeldspraak) en u sterft. (vers 7) En tenslotte herhaal ik hier ook de Bijbeltekst zelf, want wij kunnen de woorden van de Heilige Schrift niet vaak genoeg tot ons door laten dringen. En deze keer zet ik ook vers 8 erbij: 12: 1 Denk aan uw Schepper in de dagen van uw jeugd, voordat de kwade dagen komen en de jaren naderen waarvan u zeggen zult: Ik vind er geen vreugde in; 2 voordat de zon verduisterd wordt, evenals het licht en de maan en de sterren, en de wolken terugkeren na de regen, 3 op die dag wanneer de bewakers van ...
Meer lezen

35. Prediker 7: 15 - 18 Wees niet al te rechtvaardig en wees niet al te goddeloos

Afbeelding
15 Dit alles heb ik gezien in mijn vluchtige dagen: er is een rechtvaardige die omkomt in zijn rechtvaardigheid, en er is een goddeloze die bij al zijn slechtheid zijn dagen verlengt. 16 Wees niet al te rechtvaardig en acht uzelf niet bovenmate wijs. Waarom zou u uzelf verwoesten? 17 Wees niet al te goddeloos en wees niet al te dwaas. Waarom zou u sterven vóór uw tijd? 18 Het is goed dat u aan het ene vasthoudt en daarbij uw hand niet van het andere aftrekt. Immers wie God vreest, ontkomt aan dit alles. Het zijn op het eerste gezicht raadselachtige verzen, de verzen 15 tot en met 18. Wees niet al te rechtvaardig ? Maar je moet toch juist wél voor 100 procent rechtvaardig zijn? Wees niet al te goddeloos ? Maar je moet toch het goddeloze tot iedere prijs vermijden? Roept Prediker ons nu op om een beetje water bij de wijn te doen? Laten we allereerst vaststellen dat het in deze verzen duidelijk gaat om het vinden van balans, het juiste evenwicht tussen ...
Meer lezen