25. Prediker 5: 7 en 8 Wees over onderdrukking en onrecht niet verbijsterd.

Nadat Prediker erop gewezen heeft, dat je oprecht moet zijn in je dienen van God, komt hij terug op iets uit hoofdstuk 4: het onrecht in de wereld, het feit dat alles zo ongelijk verdeeld is. Hij geeft het advies daar niet al te zeer gechoqueerd door te zijn (vs 7) en hij legt uit dat rijkdom niet gelukkig maakt (vs 9 en verder). In deze post kijken we naar vers 7 en 8:

7 Indien u onderdrukking van de arme en beroving van recht en gerechtigheid ziet, wees dan over dat verschijnsel niet verbijsterd. Want een hooggeplaatste let op een andere hooggeplaatste, en nog hoger geplaatsten letten op hén.

8 De opbrengst van het land is er voor iedereen. Ook een koning wordt gediend met de opbrengst van het veld.

Deze twee verzen zijn verschillend vertaald en uitgelegd, erg lastig. De verbinding tussen beide te leggen is ook moeilijk, en ook dát wordt wordt op verschillende manieren gedaan.

Vs 7 Het begin is helder: wees niet verbaasd als je onrecht tegenkomt. Want

• optie 1 (HSV) er is een (zondig) hiërarchisch systeem, er is 'baas boven baas'.
• optie 2 (SV) er is weliswaar baas boven baas, maar, zeggen de Kanttekeningen en de BMU (Bijbel met Uitleg) er is een soort troost: 'die Hoger is (God) dan de hoge 'neemt er acht op'. Maar je hebt dan problemen wat er volgt: 'en daar zijn hogen boven henlieden'. Die 'hogen' worden dan gezien als engelen, maar je hebt dan wel een onlogische zinsbouw: eerst zou dan God als 'Hogere' gezien worden en daarna worden pas de engelen genoemd. Het komt gekunsteld over om God en de engelen hier in de tekst 'in te lezen'.
• optie 3 (Luther, uitgave 1984) 'ein Hoher schützt den anderen'. De ene hooggeplaatste krijgt bij onrecht rugdekking van een nog hogere (komt bijna overeen met optie 1). Deze vertaling heeft de NBV ook: 'want een hoge ambtenaar wordt door een hogere beschermd' en dat lijkt me logischer dan het 'op iemand anders letten' van de HSV. 

Vs 8 ...

• lijkt in sommige vertalingen (SV, HSV) een losstaande opmerking, maar dat lijkt me de slechtste optie. Het is dan een soort 'lof op de landbouw'; zelfs de koning leeft ervan!
• wordt door anderen (Luther, NBV) verbonden met vs 7 op ongeveer deze wijze: maar altijd (ondanks de ellende, beschreven in vs 7) is het nog een zegen als de koning zorg draagt voor een goede landbouw.
• wordt door de KV geïnterpreteerd als volgt: 'het is een zegen voor het land als de koning aan een sobere, eenvoudige levenswijze de voorkeur geeft. Dat tempert de ellende van vs 7 enigszins.'

Conclusie (met de Studiebijbel bij de NBV): de Hebreeuwse zin is niet duidelijk.

Wat moeten we met deze twee verzen?

Ik vind het lastig om deze verzen, die blijkbaar ook voor de deskundigen moeilijk te begrijpen zijn, samen te vatten, maar ik doe een poging. Prediker geeft ons dit advies: 

Raak niet geheel van slag als je onrecht en uitbuiting om je heen ziet. Bedenk tot je troost: arm en rijk - zelfs de koning - eten uiteindelijk toch van producten van dezelfde akker.

Pixabay