Het Bijbelboek Prediker

9 Overigens, Prediker was een wijze: voortdurend onderwees hij het volk in kennis, hij was opmerkzaam en onderzocht, hij stelde vele spreuken op. 10 Prediker zocht aangename woorden te vinden: het geschrevene is oprecht, woorden van waarheid. 11 De woorden van wijzen zijn als prikkels en als spijkers, diep ingeslagen door meesters in het verzamelen. Zij zijn gegeven door één Herder. 12 Wat erbovenuit gaat, mijn zoon, wees gewaarschuwd! Er komt geen einde aan vele boeken te maken, en veel studeren vermoeit het lichaam. 13 De slotsom van al wat door u gehoord is, is dit: Vrees God, en houd u aan Zijn geboden, want dit geldt voor alle mensen. 14 God zal namelijk elke daad in het gericht brengen, met alles wat verborgen is, hetzij goed, hetzij kwaad. De verzen 9 tot en met 14 zijn een epiloog, een kort nawoord. Het opvallende in dit slotwoord is, dat hier iemand anders dan Prediker aan het woord is. Anders gezegd, er wordt óver hem gesproken in de derde persoon....

Het is misschien voor de goede lezer overbodig, maar voor de zekerheid herhaal ik hier toch maar even, dat we bezig zijn met het kijken naar een enorm lange zin: de zin die begint in Prediker 12:1 en eindigt met Prediker 12: 7. Ik herhaal hier ook - met iets andere woorden - het overzicht in drie delen van de vorige keer: Denk aan uw Schepper voordat ... (vers 1) u ouder wordt en uw lichaam hoe langer hoe meer aftakelt ... (vers 2-6 in beeldspraak) en u sterft. (vers 7) En tenslotte herhaal ik hier ook de Bijbeltekst zelf, want wij kunnen de woorden van de Heilige Schrift niet vaak genoeg tot ons door laten dringen. En deze keer zet ik ook vers 8 erbij: 12: 1 Denk aan uw Schepper in de dagen van uw jeugd, voordat de kwade dagen komen en de jaren naderen waarvan u zeggen zult: Ik vind er geen vreugde in; 2 voordat de zon verduisterd wordt, evenals het licht en de maan en de sterren, en de wolken terugkeren na de regen, 3 op die dag wanneer de bewakers van ...

De vorige keer zei ik al: de verzen 1 tot en met 7 vormen één lange zin. De HSV vertaling hieronder kiest er dan ook terecht voor om in dat hele gedeelte geen enkele punt neer te zetten, die komt pas na vers 7. Vers 1 hebben we de vorige keer besproken omdat het naadloos aansluit op de laatste verzen van hoofdstuk 11. En nu gaan we verder vanaf vers 2. Vanaf dit vers gebruikt Prediker namelijk beeldspraak, die doorloopt tot en met vers 6, waarna hij weer tot de letterlijke betekenis terugkeert in vers 7. Om een beetje overzicht te hebben geef ik de lange zin  als volgt in drieën weer: Denk aan uw Schepper voordat ... (vers 1) de kwade dagen komen, de dood voor de deur staat ... (vers 2-6 in beeldspraak) en u sterft. (vers 7) 12: 1 Denk aan uw Schepper in de dagen van uw jeugd, voordat de kwade dagen komen en de jaren naderen waarvan u zeggen zult: Ik vind er geen vreugde in; 2 voordat de zon verduisterd wordt, evenals het licht en de maan en de sterren, en ...

11: 9 Verblijd u, jongeman, in uw jeugd, en laat uw hart vrolijk zijn in de dagen van uw jeugd. Ga in de wegen van uw hart en volg wat uw ogen zien, maar weet dat God u over dit alles in het gericht zal brengen. 10 Weer dus de wrevel uit uw hart, en doe het kwade weg uit uw lichaam. De jeugd en jonge jaren zijn immers een zucht. 12: 1 Denk aan uw Schepper in de dagen van uw jeugd, voordat de kwade dagen komen en de jaren naderen waarvan u zeggen zult: Ik vind er geen vreugde in; 2 voordat de zon verduisterd wordt, evenals het licht en de maan en de sterren, en de wolken terugkeren na de regen, ... 11: 9 Dit vers is enerzijds de start van een nieuwe perikoop die doorloopt tot in hoofdstuk 12 vers 7, en anderzijds ook de logische voortzetting van vers 8. In beide verzen wordt namelijk de oproep om zich te verblijden gecombineerd met een vermaning: de oproep om zich te verblijden: vers 8: laat hij zich [...] verblijden vers 9: verblijd u [...] laat uw hart v...

1 Werp uw brood uit over het water, want na vele dagen zult u het vinden. 2 Verdeel het in zevenen of zelfs in achten, want u weet niet welk kwaad er over de aarde komen zal. 3 Als de wolken vol zijn geworden, gieten zij regen uit op de aarde. Of een boom naar het zuiden valt of naar het noorden, op de plaats waar de boom valt, daar blijft hij liggen. 4 Wie op de wind blijft letten, zal niet zaaien. Wie naar de wolken blijft kijken, zal niet oogsten. 5 Evenmin als u weet wat de richting van de wind is, of hoe het gaat met de beenderen in de buik van een zwangere vrouw, evenmin kent u het werk van God, die alles maakt. 6 Zaai uw zaad in de morgen en trek uw hand in de avond niet terug. U weet immers niet of dit zal slagen of dat, of dat het allebei goed zal zijn. 7 Het licht is aangenaam, en het doet de ogen goed de zon te zien. 8 Ja, indien de mens vele jaren leeft, laat hij zich dan al die tijd verblijden, maar laat hij ook denken aan de dag...

O wee, als het land een onvolwassen feestneus als koning heeft. Dat is de hoofdinhoud van de verzen 16-20 als je die verzen als een samenhangend geheel ziet. Dat doet de NBV en de BMU houdt die mogelijkheid serieus open. De HSV-studiebijbel en de KV gaan er niet vanuit en daardoor interpreteren zij vers 19 (maaltijden, wijn) in principe positief. Maar de logica in de aansluiting van vers 18 naar vers 19 is dan voor mijn gevoel helemaal weg. Dus de meest logische interpretatie is mijns inziens toch die van vers 16-20 als een samenhangend geheel: 16 Wee u, land, als uw koning een kind is, als uw vorsten 's morgens maaltijd houden. 17 Gelukkig bent u, land, als uw koning een zoon van edelen is en uw vorsten op de juiste tijd maaltijd houden, tot versterking en niet om zich te bedrinken. 18 Door grote luiheid zakt het gebinte ineen. Door slapheid van handen gaat het huis lekken. 19 Men richt maaltijden aan om te lachen, wijn verblijdt de levenden, en het geld v...